زالو و پرورشی پر سود
زالو
زالو جانور عجیبی است که صدها سال است از آن به صورت زنده یا فرآورده برای درمان انواع بیماری ها استفاده می شود. پس از ظهور پزشکی مدرن ، استفاده از زالو به تدریج به فراموشی سپرده شد. اما جالب این جاست که پس از سال ها، باز هم استفاده از زالو بازهم در بسیاری از کشورهای دنیا و حتی در کشورهای پیشرفته رایج شده است ، چنان چه اکنون زالو را با عنوان جراح کوچولو (Micro Surgeon) می شناسند.
خواص زالو
زالو هنگام مکیدن خون ، مواد متنوعی ترشح می کند که خواص درمانی دارند. معروف ترین ماده مترشحه از زالو هیرودین است. خواص مواد ترشح شده در خون توسط زالو به طور خلاصه به شرح زیر است :
خواص بزاق زالو
در زیر به مهمترین آنزیم‌ها و ترکیبات موجود در بزاق زالو می‌پردازیم :
1 ) هیرودین : در بزاق زالوی پزشکی ترکیبی وجود دارد به نام هیرودین که از انعقاد خون جلوگیری می‌کند. ترکیبات بزاق زالو به عنوان ماده فیبرینولیتیک عمل کرده ، از عمل فیبرین جلوگیری می‌کند ؛ ضد پلاکت است و از بهم چسبیدن پلاکت‌ها جلوگیری می‌نماید.
خواص هیرودین :
هیرودین مهمترین ماده ضد انعقاد بزاق زالو است. پروتئینی متشکل از 65 اسید آمینه است و ردیف اسیدهای آمینه آن با تکنیک PCR مشخص شده است. خاصیت ضد انعقادی هیرودین قوی تر از هپارین است. عمل هیرودین به وسیله همنتین و آنتی استاتین تقویت می‌شود. فعالیت هیرودین را از روی خاصیت ترومبین آن بیان می‌کنند. امروزه فرم نوترکیب هیرودین به نام لیپرودین سنتز شده است.
با آزمایشی که به صورت تجربی بر روی خون مکیده شده توسط زالو انجام شد زمان لخته شدن خون به بیش از 6 ساعت افزایش یافته است.
خواص دیگر هیرودین :
هیرودین با انبساط ماهیچه‌های صاف جدار عروق سبب گشادی عروق و افزایش جریان خون می‌شود. هیرودین خاصیت بی‌حس کنندگی دارد . بطور کلی برای هیرودین اثرات آنتی کواگولانت ، آنتی ترمبوتیک ، ترمبولیتیک ، آنتی ایسکمیک ، هیپوتنسیو ، تحریک کننده سیستم ایمنی ، ممانعت از تصلب شرائین ، بی حس‌کنندگی ، آنتی باکتریال و خاصیت ضد التهابی شناخته شده است.
پژوهشگران دپارتمان فارماکولوژی دانشگاه کنتاکی طی تحقیقاتی ، اثرات ضد انعقادی هیرودین را با هپارین مقایسه کرده‌اند :
2 ) بدلین
3 ) آپیراز
4 ) اگلین
5 ) دستابیلاز
6 ) هیالورونیداز
7 ) لیپازها و استرازها
8 ) یک ماده بی حس کننده
9 ) آنتی الاستاز
10) ماده گشاد کننده رگ
11) مونوکسید نیتروژن سنتتاز
12) اورگلاز
خواص درمانی زالو:
زالو خون را بهتر از حجامت از عمق بدن بیرون می‌کشد. زالو انداختن برای بیماریهای پوستی مثل جوش، دمل‌های صورت ، لکه‌ها و نقطه‌های سیاه و سفید و نظایر آن مفید است. امروزه زالو به دلیل خاصیت ضد انعقاد خود یکی از ابزارهای جراحی در پیوندها و دوام بافت پیوندی است. تحقیقات نشان می‌دهد که 3-5 روز پس از زالو اندازی عروق جدیدی در اطراف و حاشیه‌ی محل نیش زالو به وجود می‌آیند که برای تخلیه عروقی این ناحیه مفیدند. اثرات فارماکولوژیکی بزاق زالو به مدت 10 ساعت یا بیشتر در محل زخم باقی می‌ماند. ترشحات زالو با تأثیر بر روی اعصاب اطراف محل درد ، بی‌حسی موضعی ایجاد می‌کند.
داروها و مواد بهداشتی تهیه شده از زالو
بدن زالو حاوی پروتئین های متعددی است که خواص درمانی و بهداشتی زیادی دارند. به همین علت ، از زالو داروها و مواد بهداشتی متعددی استخراج می شود. موارد زیر نمونه هایی از این داروها و مواد است:
برخی از کاربردهای درمانی و بهداشتی زالو ذیلا آمده است:
زالو درمانی در غرب
در کشورهای اروپایی و آمریکا عمدتا از زالو برای این موارد استفاده
می شود:
تاییدیه اداره مواد غذایی و دارویی آمریکا برای استفاده از زالو
اداره مواد غذایی و دارویی یا F.D.A) Food and Drug Administration) یک اداره و سازمان اجرایی است که بر مراحل ارزیابی داروها در ایالات متحده آمریکا نظارت می کند و موافقت اصولی برای داروهای جدید به بازار را صادر می کند. مراحل متعددی را طی کرده است که عبارتند از:
تاییدکاربرد زالو
اولین کاربرد مورد تایید زالو در طب کنونی، کاربری به عنوان یک ابزار پزشکی شامل مواردی می شود که برای تشخیص، علاج، درمان علامتی، پیشگیری یا تسکین یک بیماری یا وضعیت خاص موثر است و عملکرد یا ساختار بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و در ضمن از طریق یک واکنش شیمیایی یا متابولیزه شدن، تاثیر میگذارد. F.D.A بعد از بررسی های انجام شده و طی مراحل فوق الذکر و با رعایت اصول اثربخشی (efficacy) و ایمنی (safety)، کاربرد زالو در جراحی ها را مورد تایید قرار داده است
زالو از نظر رازی و ابن سینا
ابن سینا با شناخت نبوغ آمیز خود بر تمام علوم و فنون و قدمت انواع و اقسام زالوها را به رنگ و شکل و اندازه تشخیص می داده و زالو های مفید را از مضر جدا می کرده است.
ابن سینا نیز باب مبسوطی پیرامون زالو دارد و می گوید :" از زالوهایی که کرک ریز و نمر دارند یا لاجوردی رنگ هستند پرهیز کنید زیرا دچار غشی ، خونریزی ، تب ، سستی و قرحه های بدخیم خواهید شد . از زالوهایی استفاده شود که در آب های خزه دار که محل زیست قور باغه ها ست نمو کدره و نه زالویی که در آبهای گل آلود سیاه بوده است ."
ابن سینا نیز باب مبسوطی پیرامون زالو دارد و می گوید :" از زالوهایی که کرک ریز و نمر دارند یا لاجوردی رنگ هستند پرهیز کنید زیرا دچار غشی ، خونریزی ، تب ، سستی و قرحه های بدخیم خواهید شد . از زالوهایی استفاده شود که در آب های خزه دار که محل زیست قور باغه ها ست نمو کدره و نه زالویی که در آبهای گل آلود سیاه بوده است ."
بر اساس مقالات پزشکی داخل و خارج کشور برخی سرطان های بدخیم نظیر ملانوما ، اگزمای پوستی، سکته های مغزی و قلبی، فشار خون ، سلولیت ، کمر درد و دردهای سیاتیکی ، آرتروز زانو، مشکلات شنوایی، زخم معده، هماتوم ، ضعف اعصاب و وسواس از جمله بیماری هایی محسوب می شوند که می توانند با زالو درمان شوند .
